XOXO znakiem towarowym? Sąd Unii Europejskiej mówi NIE!

Czy XOXO może być znakiem towarowym? Sąd Unii Europejskiej orzekł, że nie. Czy to ciąg dalszy zaostrzającej się praktyki przy ocenie zdolności rejestrowej znaków towarowych?

 Trochę historii czyli co oznacza XOXO?

Jeżeli czytają to fani serialu Plotkara (Gossip Girl), to z pewnością znają skrót XOXO. Dla mniej zorientowanych wyjaśniam, że oznacza on „hugs and kissess” czyli w polskim tłumaczeniu „uściski i buziaki”. Zwrot XOXO jest używany zazwyczaj jako zakończenie sms’a, maila czy innej wiadomości tekstowej. Przypisanie literze X znaczenia buziaka, wywieźć można z Chrześcijaństwa, a według Oxfordzkiego Słownika Języka Angielskiego, po raz pierwszy X został użyty w tym znaczeniu w liście pewnego księdza, Gilberta White’a, w 1763 roku. Utożsamienie symbolu O z uściskiem nie jest jasne.

Wyrok Sądu Unii Europejskiej w sprawie XOXO

Wyrokiem z dnia 13 maja 2020 r., w sprawie T503/19, sąd stwierdził, że oznaczenie XOXO jest opisowe dla towarów takich jak kosmetyki, perfumy, okulary, biżuterii, wyroby skórzane, odzież czy usługi sprzedaży tych towarów. W konsekwencji, znak słowny XOXO nie może zostać zarejestrowany.

Opisowość, czyli brak charakteru odróżniającego oznacza po prostu, że dany znak towarowy, którym będą oznaczane produkty i usługi bezpośrednio wskazuje na charakter tych towarów i świadczonych usług [czyli np. nie możemy zarejestrować nazwy CZERWONE JABŁKA dla jabłek].

Argumenty wobec odrzuconego zgłoszenia

W odwołaniu od decyzji urzędu, właściciel zgłoszonego znaku towarowego, wskazywał m.in., że istnieją już zarejestrowane znaki towarowe XOXO, które zostały zaakceptowane przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Powstaje więc pytanie na które również sama próbowałam znaleźć odpowiedź, – dlaczego akurat ten znak nie może zostać zarejestrowany?

Oceny zdolności odróżniającej dokonuje się między innymi na podstawie daty zgłoszenia (obowiązujący wtedy stan prawny) i w odniesieniu do zgłaszanych towarów i usług.

Aby móc zrozumieć ogólny punkt widzenia urzędu i sądu, przygotowałam zestawienie zgłaszanych znaków XOXO z uwzględnieniem dat i przeznaczenia[1].

Zgłoszenie znaku XOXO nr 017086951, którego dotyczy opisywany wyrok, zostało dokonane 16.11.2017 r.

Warto także zaznaczyć, że pierwszy w w/w tabeli znak XOXO z roku 2009 r. należy do tego samego podmiotu, spółki Global Brand Holdings, LLC. W stosunku do zgłoszenia w 2017 r. można by mówić o zmianie wytycznych rozpatrywania zgłoszeń znaków. Niemniej jednak, jeżeli praktyka została zmieniona, to dlaczego inne podmioty w 2019 i 2020 skutecznie mogły zarejestrować identyczne znaki towarowe dla innych towarów i usług? Dlaczego XOXO jest opisowe dla kosmetyków, perfum, okularów, biżuterii, wyrobów skórzanych, odzieży i powiązanych usług sprzedaży, a dla tytoniu, oprogramowania i serwisów randkowych już nie? Przecież to prawdopodobne, że w serwisach randkowych używa się skrótu XOXO. Oceniając daty poszczególnych zgłoszeń i daty rejestracji trudno jest więc jednoznacznie stwierdzić zmianę praktyki orzeczniczej.

Dlaczego?

Urząd EUIPO tłumaczy, że zgłoszony znak towarowy będzie postrzegany przez właściwy krąg odbiorców jako oświadczenie promocyjne, którego funkcją jest poinformowanie konsumentów, że towary te zostały zaoferowane w celu wyrażenia miłości i uczucia (zwrotu XOXO używa się w tym samym celu).

Po drugie, Izba Odwoławcza EUIPO stwierdziła, że sporne towary z klas 3, 9, 14, 18 15 i 25 były zazwyczaj oferowane jako prezenty i że w tym kontekście konsumenci nie postrzegaliby oznaczenia związanego z tymi towarami jako wskazania pochodzenia, lecz jako banalną i jedynie promocyjną informację o uczuciach, które te towary przekazują, a mianowicie o miłości i uczuciu. Stwierdzono zatem, że zgłoszony znak towarowy jest pozbawiony jakiegokolwiek charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia 2017/1001. Sąd Unii Europejskiej przychylił się do powyżej argumentacji urzędu.

Izba Odwoławcza odrzuciła także argumenty właściciela znaku tj. że, po pierwsze zgłoszony znak towarowy nie jest słowem; po drugie, uczucia, jakie wywołuje zgłoszony znak towarowy nie są cechami charakterystycznymi dla wskazywanych towarów; po trzecie, że zgłoszony znak towarowy nie jest banalny; po czwarte, że istnieją znaki towarowe składające się z liter „x” i „o”, które zostały zarejestrowane; po piąte, że dopuszczenie do rejestracji zgłoszonego znaku towarowego tylko dla części usług w klasie 35 i odmowa w odniesieniu do pozostałych towarów i usług była nielogiczna ze strony eksperta urzędu [zgłoszenie nie zostało odrzucone w całości]; a po szóste, że znak XOXO był już używany w odniesieniu do wielu takich samych towarów.

W apelacji, właściciel znaku zarzucił także Izbie Odwoławczej EUIPO naruszenie zasad równego traktowania i dobrej administracji, jako, że jego zdaniem Izba Odwoławcza nie uwzględniła wcześniejszych decyzji EUIPO, które przyznawały prawa ochronne na znaki towarowe „xoxo”. Ponadto, spółka Global Brand Holdings podkreślała, że Izba Odwoławcza błędnie stwierdziła, że jeden z unijnych znaków towarowych, którego jest właścicielem, został zarejestrowany w czasie, gdy określenie „xoxo” nie było tak rozpoznawalne jak obecnie, ponieważ określenie to było już spopularyzowane przez amerykański serial. Spółka dodała także, że w ostatnim czasie zostały zarejestrowane inne unijne i krajowe znaki towarowe zawierające określenie „xoxo”.

Zgłaszający powoływał się również na używanie zgłoszonego znaku towarowego i podnosił, że w następstwie takiego używania znak ten nabył wtórną zdolność odróżniającą w rozumieniu art. 7 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001.

Sąd odrzucił również te argumenty właściciela znaku.

Trudno odnieść się bez emocji do tego wyroku. W moim odczuciu wyrok ten porusza problem subiektywności oceny przesłanek bezwzględnych rejestracji znaków towarowych, w zależności od percepcji eksperta EUIPO rozpatrującego daną sprawę, co niestety może dowodzić o niespójności prawa unijnego.

[1] Tabela stworzona w oparciu o dane wyszukiwarki eSearch Plus z dnia 30.09.2020 r. Wszystkie zawarte w niej znaki towarowe chronione są prawami ochronnymi.