Halloween – świętowanie, a własność intelektualna

Powoli zbliża się koniec października i można zaobserwować, że w naszych sklepach w sprzedaży pojawiły się różne artykuły związane ze świętem Halloween.

Halloween to święto duchów, które jest obchodzone każdego roku 31 października. Nie jest to święto znane z tradycji polskiej, obchodzone jest głównie w USA oraz krajach anglosaskich, a jego głównym symbolem jest wydrążona dynia z otworami w kształcie twarzy i świecą w środku.

Z obchodami Halloween związanych jest również szereg zwyczajów, z których najpopularniejszym jest zabawa o nazwie „cukierek albo psikus”, w ramach której przebrane dzieci odwiedzają okoliczne domy sąsiadów prosząc o cukierki, a gdy ktoś nie chce dać cukierka otrzymuje od dzieci psikusa.

Pomimo wielu kontrowersji, z roku na rok, Halloween zyskuje na popularności i jest obecnie obchodzone również w innych krajach, w których wcześniej takiej tradycji nie było, w tym od lat 90-tych XX w. również w Polsce, choć na mniejszą skalę.

Komercyjne święto?

W USA Halloween jest najbardziej skomercjalizowanym świętem, oczywiście zaraz po Bożym Narodzeniu. Szacuje się, że Amerykanie wydają na Halloween rocznie od 6-9 miliardów dolarów. Tylko w roku 2019 na słodycze, kostiumy i imprezy a nawet na przebrania dla zwierząt domowych oraz inne artykuły przeznaczone na Halloween wydano w USA 8,8 miliarda dolarów.

Biorąc pod uwagę ogromne zyski jakie Halloween pozwala uzyskać producentom i sprzedawcom różnych artykułów dedykowanych temu świętu, nie dziwi, że starają się oni chronić prawa wyłączne do swoich artykułów korzystając z narzędzi jakich dostarcza prawo własności intelektualnej.

Jak chronić produkty przeznaczone na Halloween?

Cieszące się największym zainteresowaniem Halloweenowe produkty są często narażone na działania podmiotów trzecich chcących skorzystać z popularności osiągniętej przez taki produkt poprzez jego skopiowanie, w mniejszym lub większym stopniu. Warto o tym pamiętać ponieważ takie praktyki są niestety dość rozpowszechnione.

Świadomi tych zagrożeń przedsiębiorcy, tworzący unikalne artykuły przeznaczone na Halloween, chętnie sięgają po ochronę jaką mogą dać prawa własności intelektualnej, w szczególności wzór przemysłowy, ale również patent czy znak towarowy.

Ochrona uzyskana poprzez rejestrację wzoru przemysłowego, patent czy rejestrację znaku towarowego daje właścicielowi takiego prawa wyłączność na korzystanie z rozwiązania w sposób zarobkowy lub zawodowy. Dzięki takiemu wyłącznemu prawu jego właściciel może skutecznie przeciwdziałać wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu, bez jego zgody, produktów wchodzących w zakres ochrony, wynikającej z uzyskanej wyłączności.

Co to za prawa wyłączne?

Dla przypomnienia wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać produktu nadana mu przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał produktu, a także ornamentację. W praktyce ochronie może podlegać każdy przedmiot o określonym wyglądzie zdefiniowanym przez w/w cechy.

Ponieważ w przypadku artykułów przeznaczonych na Halloween główną rolę odgrywa ich wygląd, to właśnie wzór przemysłowy zapewnia tym artykułom najlepszą ochronę i jest z tego względu najczęściej wybieraną formą ochrony dla tych artykułów.

Z kolei patenty udzielane są na wynalazki. Wynalazkiem jest nowe, techniczne rozwiązanie problemu, nadające się do przemysłowego stosowania i posiadające poziom wynalazczy, czyli dla znawcy nie wynikające w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy. Oznacza to, że patent na rozwiązanie przeznaczone na Halloween można uzyskać tylko wtedy, gdy stanowi ono techniczne rozwiązanie jakiegoś problemu. Z tego powodu po tę formę ochrony w przypadku artykułów dotyczących Halloween sięga się rzadziej.

Natomiast znakiem towarowym może być prawie każde oznaczenie które nadaje się do odróżniania w obrocie towarów/usług przedsiębiorstwa od towarów/usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw.

Halloweenowe wzóry przemysłowe

W urzędowych bazach zarejestrowanych wzorów przemysłowych można znaleźć szereg praw wyłącznych dla artykułów, które są przeznaczone na Halloween, oczywiście najbardziej bogate w takie prawa są bazy w USA, ale również na terenie Europy zarejestrowanych zostało szereg wzorów przemysłowych dla artykułów przeznaczonych na Halloween, np.

Opakowanie na żywność Wzór wspólnotowy nr 001780628-0006	Opakowanie na żywność Wzór wspólnotowy nr 003417856-0002
Opakowanie Wzór wspólnotowy nr 004705614-0032	Czekoladka/cukierek Wzór wspólnotowy nr 000625397-0002
Maski Wzory wspólnotowe nr 002676171-0001, 007180310-0001	Lampiony Wzory wspólnotowe nr 002430645-0001, 002430645-0002
Maskotki Wzory wspólnotowe nr 003931302-0013, 003931302-0014, 004536191-0006	Foremki do robienia ciastek Wzory wspólnotowe nr 001781386-0001, 001781386-0005
Elementy dekoracyjne, naklejki Wzory wspólnotowe nr 008150593-0003, 008199764-0003, 008150593-0001, 008152938-0003, 008199764-0004

Patent na Halloween

Jednak również wśród udzielonych patentów, choć głównie w USA, znaleźć można szereg rozwiązań dotyczących artykułów przeznaczonych na Halloween, np.

Patent nr US 5,811,160 – Rzeźbiona sztuczna dynia

Patent nr US 6,546,654 – Stojak wystawowy

Patent nr US 7,594,669 – Przenośny pojemnik na Halloween

Halloweenowe znaki towarowe

Znaki towarowe są rzadziej wykorzystywaną formą ochrony dla artykułów przeznaczonych na Halloween jednak, również wśród nich znaleźć można kilka ciekawych przykładów oznaczeń związanych lub nawiązujących do Halloween, np.

Unijny znak towarowy nr 017951192 Sprzedaż strojów maskaradowych, gier i zabawek	Rejestracja międzynarodowa nr 776773 Słodycze, zabawki
Rejestracja międzynarodowa nr 1202912 Kartki okolicznościowe na Halloween

Z powyższych rozważań ponownie widać, że własność intelektualna otacza nas zewsząd i dotyczy wszystkich aspektów naszego życia,a w przypadku wszelkich wydarzeń o charakterze komercyjnym jak Halloween, gdzie kluczową rolę odgrywają ciekawe, pomysłowe, atrakcyjne ale i innowacyjne przedmioty, okazuje się być szczególnie pomocna.