W poprzednim artykule zostało przedstawione roszczenie informacyjne, w tym jego geneza oraz dotychczasowe uregulowanie w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. „prawo własności przemysłowej” (p.w.p.). Dzisiejszy wpis będzie poświęcony z kolei obowiązującej od 27 lutego nowelizacji p.w.p, która to zmieniła regulację odnoszącą się do tytułowego roszczenia informacyjnego.
Roszczenie o udzielenie informacji w art. 286 [2] p.w.p po nowelizacji
Przede wszystkim w zmienionej ustawie p.w.p rozdzielono zawarte uprzednio w art. 286 [1] roszczenia o zabezpieczenie dowodów od zabezpieczenia roszczeń do udzielenie informacji. Obecnie roszczenie o udzielenie informacji uregulowane jest w odrębnym art. 286 [2]. Ustawodawca wprowadził nowe rozwiązania, a obecna redakcja brzmienia przepisu nie wydaje się rodzić podobnych problemów interpretacyjnych, jak w stanie sprzed nowelizacji. Niemniej jednak, co ciekawe, zdecydowano się również powrócić do postanowień, które utraciły moc. Przywrócono bowiem postanowienie wskazujące enumeratywnie katalog podmiotów, od których również można żądać informacji, co wprost reguluje także Dyrektywa 2004/48/WE[1].
Wniosek o udzielenie informacji może zostać zatem skierowany odpowiednio do innej niż naruszyciel osoby, jeżeli stwierdzono, że posiada ona towary naruszające prawa wskazane w p.w.p., korzysta z usług naruszających owe prawa lub świadczy usługi wykorzystywane w działaniach je naruszających. W kręgu podmiotów podzielających de facto pozycję naruszyciela znajduje się także osoba wskazana przez opisane powyżej jako uczestnicząca w produkcji, wytwarzaniu lub dystrybucji towarów lub świadczeniu usług naruszających patent, dodatkowe prawo ochronne, prawo ochronne lub prawo z rejestracji. Zgodnie z p.w.p. wszystkie te czynności mają mieć na celu uzyskanie bezpośrednio lub pośrednio zysku lub innej korzyści ekonomicznej.[2]
Wyważenie praw Uprawnionych i Zobowiązanych z art. 286 [2] p.w.p.
Takie posunięcie ustawodawcy może budzić wątpliwości, ponieważ wskutek Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 grudnia 2018 roku[3], wydanego na kanwie uprzedniego brzemienia art. 286 [1] p.w.p., regulacja dotycząca roszczenia informacyjnego skierowanego do osoby trzeciej została uznana za niekonstytucyjną. Argumentacja Trybunału Konstytucyjnego sprowadzała się do uznania, że przyznane prawa uprawnionym oraz podmiotom zobowiązanym do udzielenia informacji w ówczesnym p.w.p. były nieproporcjonalne i nie zagwarantowano, że informacje uzyskane w rezultacie nałożonego zobowiązania zostaną wykorzystane wyłącznie do dochodzenia roszczeń związanych z naruszeniem praw własności przemysłowej.[4] Innymi słowy ówczesna redakcja przepisu w przedmiocie roszczenia informacyjnego nie gwarantowała podmiotom zobowiązanym do udzielenia informacji należytej ochrony ich tajemnicy handlowej i zbyt ingerowała w wolność działalności gospodarczej.
Nasuwa się pytanie, czy obecna regulacja jest zgodna z założeniami powyższego wyroku. Ustawodawca powrót do uprzedniego rozwiązania uzasadnił następująco: „(…) intencją (…) zapewnienia proporcjonalności rozwiązania, przez zapewnienie silnego związku między realizacją roszczenia informacyjnego a roszczeniem o naruszenie prawa własności przemysłowej.(…)”[5] Przepis art. 286 [2] p.w.p w kolejnych ustępach tj. od 9 do 11 urzeczywistnia powyższe założenie.
Zatem, kolejną i równie ważką kwestią jest zagwarantowanie poprzez art. 286 [2] p.w.p. szerszej ochrony podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji. Wzorem przepisów k.p.c. dotyczących postępowania zabezpieczającego, możliwe jest wystąpienie ww. podmiotów z roszczeniem o naprawienie szkody na zasadach ogólnych wyrządzonej wykonaniem obowiązku udzielenia informacji, w przypadku, gdyby uprawniony nie wniósł pisma wszczynającego postępowanie przeciwko naruszającemu prawa określone ustawą w terminie wyznaczonym przez sąd albo pismo wszczynające postępowanie zostało wycofane, jak również gdy pismo wszczynające postępowanie zostało zwrócone albo odrzucone albo powództwo bądź wniosek oddalono lub postępowanie umorzono.[6] Dodano, że takie roszczenie przysługuje także w sytuacji wykorzystania informacji przez uprawnionego do celów innych niż dochodzenie roszczenia wynikającego z naruszenia praw przemysłowych.[7]
Taka regulacja wydaje się korespondować z wytycznymi, które można wywieźć z przedstawionego Wyroku Trybunału Konstytucyjnego, zapewniając wyważanie praw i obowiązków zarówno uprawnionych jak i zobowiązanych do udzielenia informacji.
Na koniec warto dodać, że w końcu, polski ustawodawca, po licznych krytycznych komentarzach doktryny oraz orzecznictwa zawarł w nowo dodanym art. 286 [2] odesłanie do przepisów k.p.c. (tj. art. 733, art. 739 § 1, art. 742, art. 744 i art. 745) o postępowaniu zabezpieczającym, poprzez obowiązek ich odpowiedniego stosowania.
Korelacja z założeniami Dyrektywy 2004/48/WE oraz okres obowiązywania
Reasumując, stwierdzić można, że nowelizacja p.w.p. w obecnym kształcie w pełniejszy sposób odpowiada założeniom art. 8 Dyrektywy 2004/48/WE[8]. Ustawodawca, poprzez bardziej precyzyjne językowe ujęcie przedmiotowej instytucji wyszedł naprzeciw krytykom dotychczasowej regulacji, rozwiewając wątpliwości co do charakteru prawnego roszenia informacyjnego. Ponadto, zabezpieczono podmioty udzielające informacji poprzez przyznanie im dodatkowego roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem nałożonego na nie obowiązku.
Na uwagę zasługuje fakt, że opisana regulacja będzie obowiązywać jedynie do 1 lipca 2020 roku, kiedy w życie wejdzie nowelizacja k.p.c., w ramach której wprowadza się odrębny Rozdział 4 traktujący wyłącznie o „Wezwaniu do udzielenia informacji”. Zastanawiający jest fakt, że ustawodawca dopiero teraz zdecydował się na nowelizację p.w.p, objął nią przedmiotowe roszczenie, tylko po to by po ok. 4 miesiącach uchylić dodany przepis i uregulować tą kwestię kompleksowo w k.p.c. O tym natomiast, w następnych artykułach.
[1] Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej.
[2] art. 286 [2] ust. 2 Ustawa prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2020 r. poz. 286)
[3] Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 grudnia 2018 r. syng. akt SK 19/16, Legalis numer 1852741
[4] Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 grudnia 2018 r. syng. akt SK 19/16, Legalis numer 1852741
[5] http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/E3E82C9525F437A8C125843A002F747E/%24File/3664-uzas.DOC
[6] Art. 286 [2] ust. 9 Ustawa prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2020 r. poz. 286)
[7] Art. 286 [2] ust. 11 Ustawa prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2020 r. poz. 286)
[8] Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej.
Dominika jest młodszym prawnikiem w kancelarii Patpol Legal. Jest również absolwentką prawa na Akademii Leona Koźmińskiego, a także stypendystką programu ERASMUS+ na University of Vaasa w Finlandii. Ukończyła szkołę prawa letniego z zakresu prawa własności intelektualnej organizowaną przez IPR University Center w Helsinkach. W 2021 roku rozpoczęła aplikację adwokacką. Kontakt z autorką
