Black forest (pol. czarny las, niem. Schwarzwald) jako znak towarowy przeznaczony do oznaczania m.in. odzieży i obuwia wydaje się być oznaczeniem chwytliwym i oryginalnym, a przede wszystkim spełniającym wymogi przewidziane dla rejestracji znaku towarowego. Wybierając znak towarowy należy mieć jednak na względzie czy nie odpowiada on nazwie geograficznej, co może okazać się przeszkodą do rejestracji znaku towarowego.
Kolizja z oznaczeniem geograficznym
Tak też stało się z rejestracją unijnego znaku towarowego black forest przeznaczonego do oznaczania odzieży, obuwia, nakryć głowy, obuwia rekreacyjnego i sportowego, odzieży rekreacyjnej i sportowej w klasie 25.
Decyzja Wydziału Odwołań Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (dalej: EUIPO) z dnia 8 kwietnia 2020 r. podtrzymała wcześniejszą decyzję Urzędu o unieważnieniu znaku towarowego black forest w stosunku do towarów z klasy 25.
Podstawą decyzji jest art. 7 pkt 1 lit. c rozporządzenia w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej, zgodnie z którym
„Nie są rejestrowane znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług”.
Black Forest = Schwarzwald
Schwarzwald jest ważnym regionem turystycznym i popularnym miejscem wypoczynku w Niemczech. To duże, niemieckie pasmo niskie, rozciągające się na powierzchni ponad 6000 km2., , w bliskim sąsiedztwie regionu, za granicą szwajcarską i francuską, znajdują się ważne ośrodki gospodarcze – Bazylea i Strasburg, jako często uczęszczany obszar turystyczny znany jest szczególnie z licznych uzdrowisk i kąpieli termalnych.
W 2014 r., w momencie zgłoszenia przedmiotowego oznaczenia, w regionie Schwarzwald odnotowano ponad 7 milionów przyjezdnych, z czego więcej niż 2 miliony pochodzenia brytyjskiego. Z kolei w latach 2004-2016 odsetek turystów z Wielkiej Brytanii wahał się między 6,5 a 3,9 %. Pokazuje to związek pomiędzy obszarem Schwarzwald a branżą turystyczną Wielkiej Brytanii.
Termin Schwarzwald w języku angielskim oznacza black forest tj. czarny las. Oficjalne strony Schwarzwaldu podają angielski odpowiednik tej nazwy, tzn. Black Forest. Należy przyjąć, iż dla angielskojęzycznych odbiorców oznaczenie black forest oznacza również obszar turystyczny w południowo-zachodnich Niemczech.
Urząd zauważył, iż wielu producentów odzieży i tekstyliów ma swoje siedziby i prowadzi działalność w regionie Schwarzwaldu. Są to zazwyczaj towary wysokiej jakości, odzież sportowa, a także znane na całym świecie tradycyjne stroje ludowe i regionalne oraz typowe dla regionu, wytwarzane tam od dziesięcioleci słomiane buty.
Sprawia to, iż z punktu widzenia właściwego kręgu odbiorców istnieje związek pomiędzy towarami z klasy 25, a oznaczeniem black forest, jako że znak utworzony został z określenia będącego oznaczeniem geograficznym. Niektóre rodzaje odzieży i obuwia są produkowane w regionie Schwarzwaldu, dlatego przeciętny odbiorca tych towarów znajdzie powiązanie pomiędzy nimi a nazwą pochodzenia.
Kryteria oceny
Analizując kolizję znaku towarowego z oznaczeniem geograficznym, należy przeanalizować trzy kryteria, jakimi są:
– ustalenie czy oznaczenie stanowi termin geograficzny;
– ustalenie jaki jest właściwy krąg odbiorców;
– ustalenie czy badany termin geograficzny jest znany właściwemu kręgowi odbiorców.
Przy ocenie, należy wziąć pod uwagę model przeciętnego odbiorcy danego rodzaju towarów. Nie jest konieczne, aby oznaczenie w sposób rzeczywisty wskazywało na miejsce pochodzenia towarów, wystarczy natomiast aby właściwy krąg odbiorców skojarzył nazwę miejsca z oferowanymi towarami.
Nie bez znaczenia pozostają wielkość oraz znaczenie ekonomiczne i gospodarcze danego obszaru geograficznego. Renoma i charakter nazwy geograficznej odgrywają znaczną rolę w badaniu związku pomiędzy oznaczeniem a towarami, które mają być nim chronione. Biorąc pod uwagę duży region, znany z jakości towarów określonej kategorii, rejestracja jego nazwy jako znaku towarowego, może mieć bowiem wpływ na sytuacje konkurencyjną na tym obszarze.
Monopol na oznaczenie geograficzne niedopuszczalny
Po zastosowaniu powyższych kryteriów w przedmiotowej sprawie, Urząd stwierdził, iż z punktu widzenia właściwego anglojęzycznego kręgu odbiorców, istnieje wystarczająco bezpośredni i konkretny związek pomiędzy regionem geograficznym Schwarzwald a towarami z klasy 25. Anglojęzyczni odbiorcy w kontekście omawianych towarów natychmiast zrozumieją termin black forest jako oznaczenie opisowe, odnoszące się do pochodzenia geograficznego. Znak towarowy black forest opisuje pochodzenie geograficzne towarów z klasy 25.
W odniesieniu do oznaczeń geograficznych wskazujących na miejsce pochodzenia towarów lub świadczenia usług, w interesie ogólnym jest, aby pozostały one wolne w domenie publicznej. Nie jest zatem możliwa rejestracja znaku towarowego wskazującego daną lokalizację geograficzną, która słynie z danego rodzaju towarów lub usług.
Należy jednak pamiętać, iż nie każde oznaczenie geograficzne służy jako wskazówka pochodzenia towarów. Zgodnie z powyższym, oznaczenie geograficzne nieznane ustalonemu kręgowi odbiorców lub niewskazujące na pochodzenie towarów, może zostać zarejestrowane jako znak towarowy.
Joanna Rafalska jest rzecznikiem patentowym w dziale znaków towarowych i wzorów przemysłowych. Ukończyła prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz podyplomowe studia prawa własności intelektualnej na Uniwersytecie Jagielloński. W Patpol wspiera prace związane z uzyskaniem i utrzymaniem ochrony znaków towarowych i wzorów przemysłowych klientów kancelarii. Kontakt z autorką
